Talen:
Home » Watervoorziening beoordening » Niveau 1

Rapporten over watervoorziening en het beheer ervan

Watervoorziening beoordening Welkom pagina

Context - Inenting redt elk jaar miljoenen levens.

Hoe werken vaccins en is er nog vooruitgang te boeken?


wetenschappelijke consensus rapport

Laatste Update: 31 maart 2021

Inleiding

Water is van essentieel belang voor het leven, maar de mensheid staat voor complexe uitdagingen die verband houden met de toegenomen vraag, het wisselende aanbod, de wijdverspreide verontreiniging en de met water verband houdende rampen. Water is de motor van economische groei, ondersteunt gezonde ecosystemen en is essentieel en fundamenteel voor het leven zelf1. Waterreserves, het beheer ervan en de eventuele aantasting ervan zijn belangrijk voor het landgebruik, en de effecten van de bodemaantasting op de kwantiteit en de kwaliteit van het water moeten grondiger worden geëvalueerd in gebieden waar dit naar verluidt een kritieke kwestie is2.

1. Wat zijn de beschikbare waterreserves?

Ongeveer 97% van het water op aarde is zout water en slechts 3% is zoet water; iets meer dan 2/3 hiervan is bevroren in gletsjers en ijskappen op de polen. Het resterende niet-bevroren zoete water is voornamelijk te vinden als grondwater, met slechts een klein deel boven de grond of in de lucht. De enige natuurlijke input voor een oppervlaktewatersysteem is de neerslag binnen het stroomgebied; de totale hoeveelheid water in dat systeem op een bepaald moment is ook afhankelijk van vele andere factoren.

Tot de opslagcapaciteit behoren meren, wetlands en kunstmatige reservoirs, de doorlatendheid van de bodem onder deze opslaglichamen, de afvloeiingskenmerken van het land in het stroomgebied, de timing van de neerslag en de plaatselijke verdampingssnelheden. Al deze factoren zijn ook van invloed op de omvang van het waterverlies. Waterterugwinning of hergebruik van afvalwater is het proces van meervoudig in plaats van eenmalig gebruik van zoetwatervoorraden, wat een waterbesparende maatregel kan zijn. Na gebruik wordt het water uiteindelijk terug in de natuurlijke waterbronnen geloosd, waar het nog steeds voordelen kan hebben voor ecosystemen, de verbetering van de doorstroming van beken, de voeding van planten en de aanvulling van watervoerende lagen, en de natuurlijke watercyclus kan afvalwater weer omzetten in water dat voor andere doeleinden kan worden hergebruikt3.

2. Wat is er bijzonder zorgwekkend aan de watervoorraden?

Volgens schattingen leeft 40% van de wereldbevolking in gebieden met waterschaarste, en wordt ongeveer ¼ van het Bruto Binnenlands Product (BBP) van de wereld aan deze uitdaging blootgesteld. Tegen 2025 zullen ongeveer 1,8 miljard mensen leven in regio's of landen met absolute waterschaarste.

Een gebrekkige toegang tot watervoorziening en sanitaire voorzieningen, een groeiende bevolking, meer waterintensieve groeipatronen, toenemende neerslagvariabiliteit en vervuiling zorgen er samen voor dat water op veel plaatsen een van de grootste risico's voor economische vooruitgang, armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling vormt.

Zoals de Wereldbank4 onderstreept, vormt het gebrek aan toegang tot watervoorziening en sanitaire voorzieningen in de ontwikkelingslanden een noodsituatie op het gebied van volksgezondheid, economie en milieu. De gevolgen van een dergelijke stress zijn lokaal, nationaal, grensoverschrijdend, regionaal en mondiaal in de onderling verbonden en snel veranderende wereld van vandaag. De armsten en meest kwetsbaren zullen onevenredig zwaar worden getroffen.

Wat de beschikbaarheid van waterbronnen betreft, zijn dit belangrijke aandachtspunten:

  • Het doeltreffend gebruik van regenwater;
  • De verminderde waterkwaliteit door vervuiling, verzilting en overexploitatie door huishoudelijk, landbouw-, bosbouw- en industrieel gebruik;
  • De verminderde hoeveelheid / beschikbaarheid van water door droogte of overexploitatie van waterbronnen;
  • De instandhouding van het hydrologisch regime;
  • De omvang en de effectiviteit van het waterbeheer.

Klimaatverandering en bevolkingsgroei zullen naar verwachting extra druk op de waterreserves uitoefenen.

3. Hoe ontwikkelt de waterschaarste zich in de tijd?

Met een wereldbevolking die nog steeds snel groeit, zal de wereld gegeven de huidige trends naar schatting tegen 2030 geconfronteerd worden met een tekort van 40% tussen de voorspelde vraag en het beschikbare aanbod van water

Het Economisch Wereldforum heeft droogte, gebrek aan neerslag of vervuiling genoemd als oorzaak van waterschaarste en als een van de grootste mondiale risico's in termen van potentiële impact in het komende decennium.

Meer dan 90% van het water in gebieden met waterschaarste gaat vandaag naar geïrrigeerde landbouw, maar dit fenomeen heeft een lange voorgeschiedenis. De wateronttrekking kan ook voor bepaalde industrieën zeer groot zijn, maar het verbruik is over het algemeen veel lager dan in de landbouw. Tot de belangrijkste industriële gebruikers behoren hydro-elektrische stuwdammen, thermo-elektrische centrales voor de koeling, als oplosmiddel in fabrieken, in erts- en olieraffinaderijen, bij chemische processen en bij de winning van aardgas uit schaliegesteente.

Veel verontreinigende stoffen bedreigen de watervoorziening, maar het grootste gevaar, vooral in ontwikkelingslanden, vormt het lozen van ongezuiverd afvalwater in natuurlijke wateren, wat ook veel voorkomt in quasi-ontwikkelde landen als China, India, Nepal en Iran.

4. Hoe belangrijk is waterzuivering in deze context?

Slechte waterzuivering en besmet water worden in verband gebracht met de overdracht van ziekten zoals cholera, dysenterie, hepatitis A en tyfus.

Slimme investeringen in schoon water en sanitaire voorzieningen zouden onnodige sterfgevallen voorkomen en levens veranderen. Gezondere kinderen zouden gezondere volwassenen worden die een grotere bijdrage leveren aan de economie. Om de doelstelling 6.2 inzake duurzame ontwikkeling - "toegang tot adequate en billijke sanitaire voorzieningen en hygiëne voor iedereen tegen 2030"5 - waar te maken, zijn politiek engagement en leiderschap, technologische innovaties en doorbraken op het gebied van dienstverlening en financieringsmodellen dus allemaal nodig. Voorts zijn investeringen in sanitaire voorzieningen ook van cruciaal belang voor de economische groei en het milieu.

In de context van de COVID-19-crisis bieden WHO-Europa en UNECE via het Waterverdrag en het Protocol inzake water en gezondheid6 hulp aan landen door de beschikbaarheid van veilig water voor iedereen binnen en over grenzen en sectoren heen te bevorderen.

5. Wat is het specifieke effect van klimaatverandering op watervoorraden?

Klimaatverandering uit zich via water, aangezien 9 van de 10 natuurrampen verband houden met water en deze watergerelateerde klimaatrisico's doorwerken in voedsel-, energie-, stads- en milieusystemen. De klimaatverandering zal de situatie verergeren doordat de hydrologische cycli veranderen, water onvoorspelbaarder wordt en de frequentie en intensiteit van overstromingen en droogtes toeneemt. Dit vormt onder meer een probleem voor de armen op het platteland, die voor hun levensonderhoud sterk afhankelijk zijn van de neerslag. Om de klimaat- en ontwikkelingsdoelstellingen te bereiken, moet water dus centraal staan in de strategieën ter aanpassing aan de klimaatverandering.

Voor een effectieve aanpassing aan de klimaatverandering moeten de acties het belang van waterbeheer voor het verminderen van de kwetsbaarheid en het opbouwen van klimaatbestendigheid weerspiegelen, waarbij de volgende acties prioriteit moeten krijgen:

  • verder gaan dan het traditionele geïntegreerde beheer van watervoorraden (IWRM); investeringen en oplossingen bevorderen die het beheer van de 'natuurlijke infrastructuur' omvatten, op basis van de ecosysteemdiensten die worden geleverd door gezonde stroomgebieden en kusten;
  • acties op schaal ondersteunen om klimaatbestendigheid op te bouwen door een combinatie van stroomgebiedbeheer, duurzame infrastructuur en empowerment en leren via adaptieve instellingen.

6. Hoe kan meer bepaald veerkracht tegen hydro-klimaatrisico's worden opgebouwd?

Door de klimaatverandering is de watercyclus veel minder voorspelbaar geworden7. Zij brengt een radicale verandering van de watercyclus teweeg: de wereld wordt heter, stormachtiger, natter, droger en meer vervuild doordat hogere temperaturen de groei van opgeloste voedingsstoffen in watermassa's versnellen, wat leidt tot schadelijke algenbloei, dode zones en vissterfte.

Het garanderen van een voldoende en constante watervoorziening bij toenemende schaarste vereist :

  • het gebruik van water optimaliseren door betere planning en stimulansen; de watervoorziening en -beschikbaarheid uitbreiden waar en indien nodig;
  • economieën "waterbestendig" maken om de gevolgen van extremen en onzekerheden te beperken door betere stadsplanning, uitbreiding van oogstverzekeringen om boeren te beschermen, en betrokkenheid van burgers.

De Wereldbank werkt aldus aan de bevordering van duurzamer beheer en gebruik van watervoorraden door verbeteringen in het waterbeheer. Volgens de WHO/UNICEF moeten veilig beheerde diensten op het Gebied van Water, Sanitaire Voorzieningen en Hygiëne (WASH) met name frequentere en regelmatige handhygiëne mogelijk maken door de faciliteiten te verbeteren en beproefde technieken voor gedragsverandering te gebruiken, hetgeen van cruciaal belang is in de context van COVID19 -pandemie.

7. Wat is het effect van watervoorraden op de economie?

Watervoorziening en sanitaire voorzieningen vergen enorme kapitaalinvesteringen in infrastructuur zoals leidingnetwerken, pompstations en waterzuiveringsinstallaties en in een vervanging van verouderde waterinfrastructuur. Sommige regio's zouden hun groeipercentage tegen 2050 met maar liefst 6% van het BBP kunnen zien dalen ten gevolge van watergerelateerde verliezen in de landbouw, de industriële productie, de gezondheid, het inkomen en de welvaart.

De wereld heeft dus behoefte aan een fundamentele verschuiving in de manier waarop zij watervoorraden bekijkt, waardeert en beheert, door

  • de waterreserves te begrijpen om op feiten gebaseerde beslissingen over water te nemen met behulp van uitgebreide watergegevens;
  • de waterreserves te waarderen door de waarde te erkennen die samenlevingen aan water en het gebruik ervan toekennen
  • de waterreserves te beheren door te streven naar een geïntegreerde aanpak op lokaal, nationaal en regionaal niveau.

8. Hoe de waterreserves in stand te houden?

Om de waterreserves in stand te houden moet het beheer ervan op stroomgebied-, nationaal en grensoverschrijdend niveau worden verbeterd. De fragmentatie van deze hulpbron legt ook beperkingen op aan water, dat goed is voor 60% van de mondiale zoetwaterstroom, terwijl wereldwijd 2 miljard mensen afhankelijk zijn van grondwater.

Fragmentatie op nationaal niveau betekent dat samenwerking nodig is om te komen tot een optimaal beheer van de watervoorraden en ontwikkelingsoplossingen voor alle oeverstaten. Om deze systemisch complexe en onderling samenhangende wateruitdagingen aan te gaan, zullen landen hun waterreserves en de daarmee samenhangende diensten beter moeten beheren.

Voor een betere toewijzing, regulering en instandhouding van de watervoorraden en de ontwikkeling van (natuurlijke en door de mens aangelegde) infrastructuur zijn dus versterking van de institutionele instrumenten, informatiebeheer, zoals wet- en regelgevingskaders, waterprijsstelling en stimuleringsmaatregelen nodig.

Investeringen in innovatieve technologieën en informatiesystemen en de snelle verspreiding of aanpassing ervan zullen van cruciaal belang zijn voor de versterking van de mondiale waterzekerheid, en nodig zijn voor het toezicht op de hulpbronnen, besluitvorming bij onzekerheid, systeemanalyses, hydro-meteorologische voorspellingen en voor de ontwikkeling van niet-conventionele waterbronnen.

9. Hoe beheert de Wereldbank de relatie tussen klimaat en watervoorziening?

De Wereldbank draagt ertoe bij dat iedereen op billijke en duurzame wijze van water kan genieten, door structurele belemmeringen weg te nemen die de toegang tot watervoorraden en -diensten verhinderen en de deelname aan waterinstellingen en -processen beperken. Zij biedt kennis, pleitbezorging, technische expertise en financiële steun om waterdiensten en -instellingen overal ter wereld te versterken8.

De 2030 Water Resources Group (WRG)9 smeedt partnerschappen met meerdere belanghebbenden om schaarse watervoorraden collectief te beheren en geschikte technologieën te benutten, zodat mogelijke oplossingen snel kunnen worden uitgerold om de omvang van de uitdaging aan te pakken.

In deze context werken zij samen met hun klanten om het waterbeheer te verbeteren, door investeringen en technische ondersteuning te bieden die de veerkracht vergroten, de uitstoot verminderen en de kosten verlagen. De Wereldbank werkt ook aan de hervorming van instellingen en processen, zodat deze inclusiever worden en meer verantwoording afleggen aan de burgers, een grotere diversiteit weerspiegelen in hun management en personeel, en diensten uitbreiden naar iedereen.

10. Hoe zit het meer specifiek met watervoorraden in de landbouw?

Water in de landbouw is van cruciaal belang voor het voeden van de planeet, het verschaffen van bestaansmiddelen en het opbouwen van veerkracht tegen klimaatschokken en -extremen. Er is ongeveer 2.000 - 3.000 liter water nodig om genoeg voedsel te produceren om in de dagelijkse voedingsbehoefte van één persoon te voorzien10.

Irrigatiemethoden zoals bevloeiing met voren en besproeiing van bovenaf zijn gewoonlijk minder duur, maar doorgaans ook minder efficiënt, omdat een groot deel van het water verdampt, wegstroomt of onder de wortelzone wegloopt. Andere efficiëntere irrigatiemethoden zijn druppelbevloeiing, beregening met overvloedige irrigatie en sommige soorten sproeisystemen waarbij de sproeiers dicht bij de grond worden gebruikt11.

Bij de ondersteuning van de reactie op het Coronavirus (COVID-19) werkt de Watergroep van de Wereldbank12 aan de continuïteit van irrigatiediensten die de kritieke landbouwproductie in stand houden en geldinjecties geven aan plattelandsgemeenschappen, werkgelegenheid creëren voor de kwetsbaren en de productiviteit van agro-ecologische activa verbeteren om op lange termijn weerstand te bieden aan schokken.

11. Wat zijn de Bronnenbeschermingsverkenner en de Atlas voor het beschermen van water?

Met de Bronnenbeschermingsverkenner van de Wereldbank kunnen gebruikers nagaan welke steden bepaalde doelstellingen inzake verontreinigingsvermindering kunnen halen door middel van instandhoudingsmaatregelen en welke oppervlakte en kosten nodig zijn om deze doelstellingen te halen. Aan de hand van de Protecting Water Atlas13, kunnen gebruikers gegevens en analyses raadplegen die de basis vormen voor de rapporten van The Nature Conservancy op wereldschaal. Deze kartografische site maakt deel uit van een familie van instrumenten voor ruimtelijke besluitvorming, terwijl de Water Scarcity Explorer gebruikers in staat stelt te bekijken hoe, waar en wanneer water is gebruikt en mogelijke strategieën te onderzoeken om de schaarste binnen een bepaald stroomgebied te verlichten.

Verder is er een Natural Solutions Toolkit14 die wetenschappelijke informatie in handen geeft van overheidsinstanties, gemeenschappen en belangrijke belanghebbenden, en ruimtelijke besluitvormingsinstrumenten en webapplicaties omvat om waterbesparing te katalyseren.

12. Wat is de Dynamische Water Hulpbronnen Tool?

Het Dynamisch Water Resources Assessment Tool (DWAT)15, dat deel uitmaakt van de activiteiten van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO), is ontworpen om te helpen bij langetermijnplanning en bij de beoordeling en ontwikkeling van beleid door de veranderingen in landgebruik in de loop van de tijd te analyseren, en de gevolgen voor de beschikbaarheid van water onder een groot aantal scenario's, waaronder klimaatverandering.

Dit instrument is bedoeld om gebruikers te helpen huidige en toekomstige uitdagingen op het gebied van waterbeheer te identificeren en deze te vergelijken met de huidige en vroegere beschikbaarheid van watervoorraden.

Het gebruik ervan, dat door een panel van deskundigen van de Commissie voor hydrologie collegiaal is getoetst, kan bijdragen tot de hervorming van de waterhuishouding door op nationaal en regionaal niveau consistente informatie en gegevens over watervoorraden te verstrekken, en kan helpen bij de formulering van overheidsbeleid en de ontwikkeling van grootschalige strategische plannen en besluitvorming.

13. Wat is de rol van UNICE (Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties) bij het beheer van de watervoorraden?

De werkgroepen van UNICE voor "Geïntegreerd beheer van de watervoorraden" (Integrated Water Resources Management - IWRM) en voor "Controle en evaluatie" hebben tot doel een ecosysteembenadering te bevorderen, grensoverschrijdende effecten te voorkomen, te beheersen en te verminderen, en een billijk en redelijk gebruik van grensoverschrijdende wateren te waarborgen door te zorgen voor het behoud en, waar nodig, het herstel van watergerelateerde ecosystemen. Zij werken ook aan de opbouw en versterking van de instellingen die verantwoordelijk zijn voor het beheer van grensoverschrijdende wateren. en bevorderen de toegang tot informatie en publieke inspraak bij de besluitvorming. Verdere doelstellingen worden in detail besproken in niveau 2 van deze kernpunten.

14. Wat zijn de bijdragen van de Verenigde Naties aan de programma's voor de evaluatie van de watervoorraden?

Het WWDR (World Water Development) van de Verenigde Naties, gecoördineerd door het WWAP (World Water Assessment Programme)16, groepeert in zijn rapport van 2021, getiteld "Valuing Water"17, de huidige methodologieën en benaderingen voor de waardering van water in vijf onderling samenhangende perspectieven: de waardering van waterbronnen, van hun infrastructuur voor wateropslag, -gebruik, -hergebruik of -voorzieningsvergroting, van de drinkwater-, sanitaire en aanverwante gezondheidsdiensten voor de mens, van de input ervan voor productie en sociaal-economische activiteiten en van andere sociaal-culturele waarden, waaronder recreatieve, culturele en spirituele attributen.

Deze worden aangevuld met ervaringen uit verschillende regio's van de wereld; mogelijkheden om de meervoudige waarden van water met elkaar te verzoenen door middel van een meer geïntegreerde en holistische aanpak van het bestuur en de financiering; en methoden om in te spelen op de behoeften aan kennis, onderzoek en capaciteit.

Het primaire doel van het Decennium "Water voor leven" 2005-201518 via het coördinatiemechanisme tussen de verschillende agentschappen van de VN-Water19, was het bevorderen van samenwerking op alle niveaus, met name actiegerichte activiteiten en beleidsmaatregelen, zodat de watergerelateerde doelstellingen van de verschillende internationale overeenkomsten op dit gebied zowel kwantitatief als kwalitatief kunnen worden bereikt, en maatregelen ter verbetering van de sanitaire voorzieningen kunnen omvatten. De verwezenlijking van de doelstellingen vergde van 2005 tot 2015 en nog veel later aanhoudende inzet, samenwerking en investeringen van alle belanghebbenden.

De doelstellingen voor het internationale decennium voor actie inzake Water voor duurzame ontwikkeling, 2018-202820, zijn gedefinieerd als het bevorderen van duurzame ontwikkeling, het stimuleren van de uitvoering van bestaande programma's en projecten en het mobiliseren van actie om de 2030-Agenda voor duurzame ontwikkeling21 te verwezenlijken.

Referenties
Een reeks rapporten van internationale organisaties, waaronder The World Bank, the United Nations en the World Meteorological Organization which are mentioned in the text.

1 www.worldbank.org/en/topic/waterresourcesmanagement  en https://wbwaterdata.org/group/sustain-water-resources 
2  www.fao.org/fileadmin/templates/nr/kagera/Documents/LADA_manuals/part2_f.pdf
3 https://en.wikipedia.org/wiki/Water_resources 
4 https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/155901614168147480/water-supply-and-sanitation-water-is-at-the-heart-of-development  >
5 https://unric.org/nl/duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen/ 
6 Water Convention  en Protocol on Water and Health 
7  http://documents1.worldbank.org/curated/en/775711614147342979/pdf/Climate-Change-and-Water-Building-Resilience-to-Hydro-Climatic-Risks.pdf
8  http://documents1.worldbank.org/curated/en/677471614162507456/pdf/Social-Inclusion-Promoting-Social-Inclusion-in-the-Water-Sector.pdf
9  www.2030wrg.org/wp-content/uploads/2020/11/WRG-Annual-Report_2020_Sprds_12_4.pdf
10  UN Water – Coping with Water Scarcity 2007
11 https://en.wikipedia.org/wiki/Water_resources 
12 https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/875921614166983369/water-in-agriculture-towards-sustainable-agriculture 
13 The Protecting Water Atlas ; The World Bank 
14 https://coastalresilience.org/natural-solutions/toolkit/ 
15 https://public.wmo.int/en/water/dynamic-water-resources-assessment-tool 
16 World Water Assessment Programme (WWAP) 
17 www.unwater.org/publications/un-world-water-development-report-2021/ 
18 www.un.org/waterforlifedecade/background.shtml 
19 UN Water 
20 www.un.org/en/events/waterdecade/ 
21 www.undp.org/content/undp/en/home/2030-agenda-for-sustainable-development.html